Een blik in de wereld van particulier natuurbeheer

Albert Schuring is eigenaar van boerderij ’t Veerste Veldhuis, gespecialiseerd akkerbouw en in rundvlees. Daarnaast dragen Schuring én zijn koeien en een gedeelte bij aan het particulier natuurbeheer in het gebied rondom Westerwolde in het beekdal van de Ruiten Aa.

Agrariërs in het gebied zijn van begin af aan betrokken bij de natuurwerkzaamheden. “Met veel overleg en verschillende kavelruilen is veel tot stand gekomen. Kavelruil vanuit het gebied naar de buiten de hoofdstructuur geeft voor de reguliere boeren een zekerheid voor hun bedrijf. Dit verplaatsen van gronden geeft voor de inrichting van het gebied alle kansen.”

Particulier Natuurbeheer

In het gebied bestaat het overgrote deel van particuliere natuurbeheerders uit boeren. “Iedereen die land heeft dat overgaat in natuur zou in principe mee kunnen doen, maar het zijn vooral de agrariërs,” vertelt Schuring. “Veertien jaar geleden werd mij gevraagd of ik een deel van het in te richten natuurgebied wilde overnemen. Je gaat dan in gesprek met de Dienst Landelijk Gebied en de provincie Groningen. Het is geen verplichting, maar een deel van het land dat ik beheer grenst aan ons bedrijf. Ik overzie dan het terrein en vind het dan ook prettig om het zelf te beheren.”

Twee delen natuurgebied

De twee natuurpercelen die Schuring beheert zijn essen (hooggelegen akkers) in Westerwolde en een perceel grasland in het dal van de Ruiten Aa bij Ter Walslage. “Voorafgaand is als voorwaarde gesteld, dat we alleen graan mogen verbouwen op de essen, en in het grasland van het beekdal laten we onze koeien grazen.” Hiervoor heeft Schuring een aantal Charolais zoogkoeien aangeschaft. De koeien en kalfjes grazen in de zomer en in het najaar in het weiland van het beekdal. Volgens de website van ’t Veerste Veldhuis zijn deze koeien “door hun sobere karakter uitstekend geschikt voor het begrazen van natuurgebieden.”

De Charcolais koeien van 't Veerste Veldhuis grazen in het dal van de Ruiten Aa

Een van de doelstellingen van de gebiedsinrichting was het herstellen van het landschap zoals het er oorspronkelijk bijlag. “Daarom hebben we hier en daar ook enkele bomenrijen geplant langs de oevers van de ruiten Aa, en op de scheiding van de esgronden met het (gras)madeland, zodat ook de oude flora en het halfopen landschap van vroeger terugkeert.”

Geen makkelijke taak…

Het particulier natuurbeheer is een eervolle taak, maar niet altijd eenvoudig. Een van de voorwaarden voor agrarische natuurbeheerders is dat ze biologisch te werk kunnen gaan. Ze moeten ook de natuur haar gang laten gaan, en dat betekent niet ingrijpen wanneer de natuur zich landbouwkundig onwenselijk gedraagt.

“We hadden drie droge jaren achter elkaar, dus de voorraad hooi uit het beekdal is zeer gekrompen. Normaal gesproken kan het waterschap dan de waterstanden reguleren, maar dat kan hier niet. Het is gewoon natuur. En we moesten na de hooiwinning onze koeien daar ook nog laten lopen, dus dat was wel bijzonder spannend. Vooral de esgronden, die boven het dal van de Ruiten Aa liggen, drogen snel uit. Dat soort risico’s loop je dus wel.”

… Maar wel een mooie

Toch zijn er ook positieve kanten aan Schurings keuze om als particulier natuur te beheren. “Je krijgt meer kennis en inzicht in de natuur. Je fleurt de omgeving op en je wordt naast de reguliere landbouw op een positieve manier bij de natuur betrokken. Dat vind ik wel aantrekkelijk.”

Bent u ook geïnteresseerd in particulier natuurbeheer? Een beheersvergoeding vangt de negatieve saldo's op zodat het eenvoudig is om aan deze vorm van beheer mee te doen. Vraag bij uw provincie wat de mogelijkheden zijn.